alfa dörtlüsü (alpha quadra)
alfa dörtlüsü, veya diğer adıyla ‘ilk’ dörtlü, içinde ile, sei, ese, ve lii tiplerini barındıran dörtlüdür. bu dörtlüde bulunan her tip ne, si, fe, ti fonksiyonlarını/bilgi elementlerini değerli bulurlar. reinin ise bu dörtlüde bulunan tüm tipleri aklı başında, neşeli, ve demokratik adlı özelliklerle tanımlar.
değer verdikleri fonksiyonlar/elementler:
yukarıda bahsettiğim gibi, alfa grubundaki tiplerin dominant elementleri ne, ti, fe, si elementleridir, bu fonksiyonların sembolleri ise şeklindedir. alfa quadra tiplerinin ego bloğundaki elementleri bir araya getirdiğimizde, bu tiplerin hayatın hangi yönlerini ön plana çıkarmaya çalıştıkları ve ne tür bir grup atmosferi veya yaşam tarzı benimsedikleri hakkında bir resim elde ederiz.
ne ile gruplanmış ti:
-
alfa tipleri oldukça teorik kavramlar tartışmaya meyillidirler; ancak bunları pratik yararlarından değil de, daha çok entelektüel tatmin ve eğlence için tercih ederler.
-
alfa tipleri mantıksal olarak tutarlı inançlara ve fikirlere, ayrıca kişisel değerleriyle uyumlu davranışlara değer verme eğilimindedirler.
-
alfa tipleri fikirlerini genellikle grup aktiviteleri şeklinde gerçekleştirirler.
fe ile gruplanmış si:
-
alfa tipleri duyulara hoş gelen rahat bir atmosferde, olumlu duygusal ifadelerin de serbestçe paylaşılabildiği gruplara katılmaktan hoşlanırlar.
-
alfa tipleri bir şeyler anlatırken hemen konuya girmek ve kısa kesmek yerine, anlatılan hikayeyi ayrıntılı ve oluş sırasını takip ederek tartışmaya eğilimlidirler.
-
alfa tipleri başkalarına karşı sevgilerini küçük, pratik hizmetler veya hediyeler şeklinde göstermeye eğilimlidirler.
-
alfa tipleri tatiller, partiler ve kutlamalar gibi özel etkinliklerin olumlu atmosferinde kendilerini enerjik hissetmeye eğilimlidirler.
bastırdıkları fonksiyonlar/elementler:
alfa grubundaki tiplerin istemediği/bastırdığı elementler ise se, ni, te, fi elementleridir, bu fonksiyonların sembolleri ise şeklindedir. alfa quadra tiplerinin super-ego bloğundaki elementleri bir araya getirdiğimizde, bu tiplerin hayatın hangi yönlerini saklamaya, görmezden gelmeye, dikkat etmemeye ve dışarıda tutmaya çalıştıkları hakkında bir resim elde ederiz.
se ile gruplanmış fi:
-
alfa tipleri, özellikle çatışmaya yol açacaksa, grup içerisinde kişisel/özel ilişkilerle ilgili sıkıntılı ve tatsız konuların tartışılmasından kaçınmayı tercih ederler.
-
alfa tipleri başkalarının geçmişteki küçük yanlışlarına hoşgörüyle yaklaşmaya, uzlaşmaya ve samimi bir atmosfere öncelik vermeye eğilimlidirler.
ni ile gruplanmış te:
-
alfa tipleri uzun vadeli bağlılık ve uğraş gerektiren işlere bulaşmaya daha az eğilimlidir. minimum katılımla güvenilir bir sonuç sunan kısa vadeli yatırımları tercih ederler.
-
alfa tipleri doğrudan hayat tavsiyesi almaktan kaçınır, deneyimlemeyi ve kendi başlarına öğrenmeyi tercih ederler. bu tür tavsiyeler vermeye çalışan insanları ukalâ olarak algılarlar.
grup davranışları:
duygusal, entelektüel, fiziksel açıdan rahat ve keyifli bir grup atmosferine eğilim vardır. ideal bir alfa grubu ortamı; keyifli bir yeme içme eşliğinde, yaratıcı fikirlerden, filmlerden, sporlardan, ondan bundan konuşulan, güzel de espriler dönen ortamdır. grupta kişisel deneyimleri anlatmak genellikle bir şaka anlatma biçimini alır; hatta komik kişisel deneyimler 'ciddi' olanlardan daha çok tercih edilir. aşırı somut, direkt bir anlatımdan kaçınılır. grup birlikte bir oyun oynuyorsa, oyunla birlikte gelen eğlence ve dönen şakalar en az oyunun kendisi kadar önemli görülür. ağır, ciddi anlar yaratmaktan kaçınılır; çok dramatik herhangi bir ifade fazla uzatılmaz, ki onlar da zaten çoğunlukla bir şakanın hizmetinde yapılır. alfalar ayrıca grupça uyuşturucu madde kullanma olasılığı en yüksek tiplerdir.
alfa tartışmaları genellikle o anda en ilginç veya komik görünen yön neyse o yöne doğru kayar. günlük yaşamın tuhaflıklarını veya tutarsızlıklarını analiz eder, alışılmadık kişisel gözlemler yaparlar. gruptaki çoğu kişi aynı gözlemleri paylaşıyorsa, grup dinamiklerini güçlendiren bir tür 'zihinsel uyum' yaratmak adına, aynı şekilde düşündüklerini vurgulu ve heyecanlı bir şekilde ifade etmeleri muhtemeldir. grupta yeni bir sorunla karşılaşıldığında ise, çözümler tatmin edici bir sonuca ulaşılana kadar mümkün olduğunca genişletilir ve geliştirilir.
alfalar 'içeridekiler' ve 'dışarıdakiler' arasında ayrım yapmazlar, bir konuşma başladıktan sonra insanları davetkârca ve kolayca içlerine alırlar, ancak aldıkları kişi anlayışlı veya istekli görünmüyorsa geri çekilme eğilimindedirler. benzer olarak, çalışma ve eğlence arasında da ayrım yapmazlar, ikisinde de aynı davranışları sergilerler; resmi konuşmaları ve giyimi iddialı, gereksiz sınırlayıcı ve hatta gülünç bulurlar. alfalar 'perde arkasında', alttan alttan bir şeyler döndüğü fikrinden hoşlanmazlar, her şeyi (özellikle kişisel motivasyonları) mümkün olduğunca açık ve anlaşılır tutmayı tercih ederler.
romantik ilişki davranışları:
romantik ilişkiler genellikle yukarıdaki 'grup davranışları' anlatımının iki kişilik versiyonunda, eğlence amaçlı ortak aktiviteleri veya ilgi alanlarını paylaşmakla gelişir. öncelik, günlük olarak partneri iyi bir ruh haline sokma ve eğlendirme anlamında 'mutlu tutmaya' verilir, direkt suçlamalardan veya gereksiz yere sert eleştirilerden ise kaçınılır; ilişkiler gündelik eğlence ve mutluluk kaynağı olarak görülür. iki taraf da özel öneme sahip tarihleri hatırlamaya ve kutlamaya odaklı olabilir. eğlencelik etkileşimler hafif şakalaşmalara ve partneri güldürmeye dayanır; ciddi yakınlaşmalı bir hava ise konforlu, davetkâr ve sıcak bir atmosfer yaratmaya dayanır.
alfalar, öbür dörtlüleri şöyle görürler:
betalar
alfalar, beta tiplerini 'havalı' ve 'eğlenceli' olarak görme eğilimindedir, ancak aynı zamanda otoriter, kaba ve hoyrat olarak da görebilirler. sosyal durumlarda, alfalar genellikle liderliği betalara bırakır çünkü betalar genellikle bu tür durumlar üzerinde bir kontrol 'havası' uygular. bu dörtlünün üyeleri arasında olumlu duygular ifade edildiği sürece oldukça iyi anlaşırlar. betaların olumsuz duyguları ise alfalar tarafından genellikle yorucu veya gereksiz olarak algılanır. alfalar betaların ruh halini düzeltmek ya da onlarla nazikçe alay etmek için sık sık şakalar yaparlar.
gamalar
alfalar, gama tiplerini temkinli, soğukkanlı, duygusal olarak soğuk ve hatta düşmanca bile görme eğilimindedirler, özellikle iş ortamlarında, hatta daha iyi tanıdıkları veya ilgi duydukları kişilere bile (ister cinsel, ister kazanç için; her ne sebeple olursa olsun) kayırmacı davranma eğilimindedirler. alfalar, gama tiplerini sözlerinde çok sert ve hayal gücünden yoksun, gelecek perspektifi olmayan ve hatta samimiyetsiz olarak görme eğilimindedirler. ayrıca gama'ların affetmeme ve kindarlık gibi çizgilerini 'kaba' bulurlar.
deltalar
alfalar delta tiplerini nazik ve yaratıcı ama aynı zamanda fazla pragmatik ve ciddi olarak görme eğilimindedir. deltalar alfalara tavsiye verdiğinde, alfalar genellikle bunu iyi niyetli ancak fazla basit ve doğrudan olarak algılar. alfalar genellikle deltaların ilkelerine, fikirlerine ve ilgili tutumlarına saygı duyar; ancak onları en iyi ihtimalle takdire şayan, en kötü ihtimalle de eğlenceli olmaktan ziyade talepkâr olarak algılama eğilimindedirler.